Beyer Karol Adolf

Był synem malarki Henryki z Minterów. Do zamknięcia uczelni przez władze carskie (1831) uczęszczał wraz z bratem Henrykiem Karolem, powstańcem listopadowym (w roku 1856 poślubił jego wdowę, Joannę Zofię z Haushildów), do Liceum Warszawskiego, po czym pracował przez jakiś czas w odlewni wuja Karola Mintera w 1842 roku jako buchalter. Później do roku 1844 przebywał w Paryżu, ucząc się techniki fotografii.

W roku 1844 założył w Warszawie pierwszy zakład dagerotypów, który przekształcił się później w atelier fotograficzne (czynne do 1872). Zakład znajdował się początkowo przy ul. Senatorskiej, potem przeniósł się na ul. Warecką, a w 1857 na Krakowskie Przedmieście.

Około połowy XIX w. wykonał serię fotografii polskich miast, będących dziś bezcennym, a czasem jedynym świadectwem ich ówczesnego życia i wyglądu, wśród nich Warszawy, Krakowa, Częstochowy, Gdańska, Malborka i Łodzi. Beyer utrzymywał się jednak głównie z wykonywania portretów fotograficznych, a zajęcie to w początkowym okresie, ze względu na praktyczny brak konkurencji, przynosiło mu pokaźne dochody.

Oddawał też swoje umiejętności na rzecz spraw publicznych, m.in. wykonując portrety osób biorących udział w ówczesnych wydarzeniach polityczno-społecznych. Najbardziej znany jest zestaw portretów tzw. pięciu poległych w patriotycznej manifestacji 27 lutego 1861 roku na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Wszedł w skład Delegacji Miejskiej - komitetu powołanego w celu zapewnienia spokoju publicznego po manifestacji. Na jego zlecenie Henryk Pillati namalował także obraz poświęcony temu wydarzeniu. W latach 1862-1865 z powodu swojej działalności patriotycznej przebywał na zesłaniu w głębi Rosji.

W 1870 Karol Beyer otworzył pierwszą w Warszawie drukarnię światłodrukową, zamkniętą jednak w następnym roku przez zaborcę. W 1863 wzniósł na rogu Krakowskiego Przedmieścia i ul. Królewskiej olbrzymią kamienicę z rotundą (architektem był Józef Orłowski). Istniała do 1944 i do końca nazywana była przez warszawian "kamienicą Beyerowską". Jest m.in widoczna na fotografiach z pogrzebu Bolesława Prusa. Po 1945 nie została odbudowana.

Karol Beyer pasjonował się również numizmatyką i archeologią, był właścicielem cennego zbioru monet i autorem licznych publikacji. W 1856 w trakcie towarzyskiego spotkania w kamienicy zamieszkiwanej niegdyś przez Antoniego Magiera przy ulicy Piwnej w Warszawie, z inicjatywy Karola Beyera zawiązało się Warszawskie Towarzystwo Numizmatyczne.

Nekrolog: ^[1]

Przypisy:

[1]- Nekrolog w „Kurierze Warszawskim” nr 248/1877 z dnia 9 listopada,

(Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, CRISPA)

Źródła:

- Jadwiga i Eugeniusz Szulcowie, Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie,

Warszawa 1989,

- Dobrosław Kobielski, Warszawa na fotografiach z XIX wieku, KAW, Warszawa, 1982,

- Archiwum Państwowe m.st. Warszawy,